οικονομίας, η προσφυγή στον λεγόμενο μηχανισμό και η εφαρμογή δύσκολων μέτρων με βάση τις υποδείξεις του ΔΝΤ μοιάζουν πλέον αναπόφευκτες. Θα υπάρξει λογικά ένα διάστημα 3-5 βδομάδων για να αποφασιστούν, από κοινού, οι όροι της τριετούς χρηματοδότησης της ελληνικής οικονομίας, το γενικό πλαίσιο των μέτρων που θα εφαρμοστούν και να γίνουν οι αναγκαίοι πολιτικοί χειρισμοί. Ο κ. Παπανδρέου και οι συνεργάτες του προσπαθούν να δημιουργήσουν την εντύπωση ότι υπάρχουν εναλλακτικές λύσεις και πως η ελληνική κυβέρνηση δεν έχει πάρει ακόμα την οριστική απόφαση. Την ίδια αβεβαιότητα προσπαθεί να δημιουργήσει, για διαφορετικούς λόγους, και η γερμανική κυβέρνηση, η οποία θα προτιμούσε να προηγηθούν οι τοπικές εκλογές στη βόρεια Ρηνανία-Βεστφαλία στις αρχές Μαΐου και να ακολουθήσουν η προσφυγή της Ελλάδας στον λεγόμενο μηχανισμό και η υποτιθέμενη επιβάρυνση των Γερμανών φορολογουμένων.
Τέλος εποχής.....
Ανεξάρτητα από τους πολιτικούς ελιγμούς, τους οικονομικούς υπολογισμούς και τα τεχνικά ζητήματα, είναι φανερό ότι φτάσαμε στο τέλος μιας εποχής που συνδύαζε τις δυνατότητες που προσφέρει το ευρώ, το ισχυρότερο νόμισμα στον κόσμο, με τις γνωστές νεοελληνικού τύπου ευκολίες. Τώρα θα επιβληθεί πειθαρχία στη βάση ενός «πακέτου» μέτρων που μέχρι πριν από μερικούς μήνες έμοιαζε πολιτικά αδιανόητο.
Οι μειώσεις μισθών και επιδομάτων στο Δημόσιο και τα παρακλάδια του θα γίνουν πιο δραστικές. Είναι μαθηματικά βέβαιο ότι θα επεκταθούν, με διάφορους τρόπους, στον ιδιωτικό τομέα.
Το συνταξιοδοτικό σύστημα θα γίνει πολύ πιο αυστηρό σύμφωνα με όσα παρουσίασε ήδη η κυβέρνηση Παπανδρέου, ενώ η μεταβατική περίοδος θα περιοριστεί στο ελάχιστο ή και θα εξαφανιστεί, υπό την πίεση του ΔΝΤ. Μπορούμε ακόμη να περιμένουμε μεγαλύτερη μείωση των δημόσιων δαπανών, νέους καταναλωτικούς φόρους, «απελευθέρωση» της αγοράς εργασίας, άνοιγμα
των λεγόμενων κλειστών επαγγελμάτων και μεγάλης κλίμακας ιδιωτικοποιήσεις, μετοχοποιήσεις κρατικών επιχειρήσεων και οργανισμών.
Διαχείριση κόστους
Το επιτελείο της κυβέρνησης βρίσκεται αντιμέτωπο με μία τεράστια πολιτική πρόκληση. Όπως δείχνουν και τα αποτελέσματα της έρευνας της κοινής γνώμης που έγινε από την ομάδα του προέδρου του Τμήματος Στατιστικής του Οικονομικού Πανεπιστημίου της Αθήνας καθηγητή κ. Πανά και δημοσιεύουμε σήμερα στην «F.S.», οι περισσότεροι συμπολίτες μας κρατάνε αποστάσεις ή αντιμετωπίζουν εχθρικά τις επιλογές τύπου ΔΝΤ. Η διαχείριση του εκλογικού και πολιτικού κόστους
που συνδέεται με την ένταξη της Ελλάδας στον λεγόμενο μηχανισμό είναι μία εξαιρετικά σύνθετη και επικίνδυνη υπόθεση. Σύνθετη με την έννοια ότι χρειάζεται χειρισμούς ειδικού τύπου και πρωτότυπες αντισταθμιστικές πρωτοβουλίες για να μπορέσει το ΠΑΣΟΚ να συντηρήσει τις κοινωνικές συμμαχίες που εξασφάλισαν την επιστροφ του στην εξουσία. Επικίνδυνη επειδή οι πολιτικοί χειρισμοί μπορεί να μειώσουν την αποτελεσματικότητα του οικονομικού προγράμματος που θα εφαρμοστεί και να το οδηγήσουν σε αποτυχία.
Κατά την εκτίμησή μας, ο κ. Παπανδρέου θα δυσκολευτεί στη διαχείριση της ένταξης της Ελλάδας στο μηχανισμό και στην εφαρμογή των αναγκαίων οικονομικών μέτρων εξαιτίας σοβαρών λαθών που έκανε στο διάστημα των τελευταίων 9 μηνών.
Λαθεμένες επιλογές
Πρώτον, διεκδίκησε και πήρε την εξουσία στη βάση μιας εντυπωσιακά φιλολαϊκής πλατφόρμας. Πριν από τις βουλευτικές εκλογές του Οκτωβρίου ο κ. Παπανδρέου διαβεβαίωνε σε κάθε ευκαιρία ότι υπήρχαν τα χρήματα για την αύξηση του πραγματικού εισοδήματος των εργαζομένων και τη χρηματοδότηση της ανάπτυξης του κράτους πρόνοιας. Υποτίθεται ότι αρκούσε η κυβερνητική αλλαγή για να αλλάξει προς το καλύτερο η οικονομική και κοινωνική πολιτική. Ο κ. Παπανδρέου έφτασε στο σημείο να χαρακτηρίσει απαράδεκτη την προεκλογική πρόταση του Καραμανλή για «πάγωμα» των αποδοχών των δημοσίων υπαλλήλων για μία διετία.
Τώρα που ο κ. Παπανδρέου προσπαθεί να εφαρμόσει τον αποπληθωρισμό τύπου ΔΝΤ ή τη λεγόμενη εσωτερική υποτίμηση, με πιθανότερο αποτέλεσμα τη μείωση του πραγματικού εισοδήματος των εργαζομένων και των συνταξιούχων από 20% έως 30%, είναι φανερό ότι θα δυσκολευτεί να δικαιολογήσει το πέρασμα από τις φιλολαϊκές προεκλογικές εξαγγελίες στην πιο σκληρή λιτότητα της περιόδου συμμετοχής της χώρας μας στην Ευρωζώνη. Υπάρχει βέβαια μια βάση
στο επιχείρημα των κυβερνητικών παραγόντων ότι η κατάσταση που παρέλαβαν ήταν πολύ χειρότερη από αυτή που περιέγραφε η κυβέρνηση Καραμανλή, δεν δικαιολογεί όμως πλήρως τη μεγάλη πολιτική στροφή της κυβερνητικής παράταξης. Τα προβλήματα ήταν λίγο-πολύ γνωστά πριν από τις βουλευτικές εκλογές, γι’ αυτό άλλωστε επέλεξε ο κ. Καραμανλής την εκλογική φυγή του από την εξουσία.
Χάσιμο χρόνου
Η κυβερνητική ηγεσία σπατάλησε τους πολύτιμους 4 πρώτους μήνες της νέας τετραετίας περιγράφοντας την κατάσταση και αναζητώντας την αναγκαία πολιτική. Είναι χαρακτηριστικό ότι
το Δεκέμβριο του 2009, όταν πλέον δεν υπήρχε η παραμικρή αμφιβολία για την κακή κατάσταση
των δημόσιων οικονομικών, η κυβέρνηση μοίρασε 1,5 δισ. ευρώ σε πολίτες με μεγάλη οικονομική και κοινωνική ανάγκη. Τους επιδότησε με ανύπαρκτο δημόσιο χρήμα κατά την περίοδο των Χριστουγέννων, για να τους βγάλει έναν τεράστιο οικονομικό και κοινωνικό λογαριασμό αμέσως μετά.
Η έλλειψη προετοιμασίας για την αποτελεσματική άσκηση της εξουσίας συνέβαλε κι αυτή στο χάσιμο χρόνου.
Αναφέρουμε ενδεικτικά την αδυναμία της κυβέρνησης να προχωρήσει στη γρήγορη αναδιοργάνωση του φοροεισπρακτικού μηχανισμού, γεγονός που συνέβαλε στη μεγάλη στέρηση των φορολογικών εσόδων έναντι αυτών που προβλέπει ο προϋπολογισμός του 2010, και την καθυστέρηση στο διορισμό νέων διοικήσεων στα νοσοκομεία του ΕΣΥ, που παραμένουν «παραγωγοί» τεράστιων ελλειμμάτων. Εάν συνυπολογίσουμε το γεγονός ότι οι περισσότεροι από αυτούς που διορίστηκαν στα διοικητικά συμβούλια των νοσοκομείων του ΕΣΥ δεν έχουν την αναγκαία επαγγελματική και κοινωνική καταξίωση, καταλαβαίνουμε ότι τα λάθη και οι παραλείψεις της σημερινής κυβέρνησης κάνουν ακόμη
πιο δύσκολη τη διαχείριση μιας κρίσης στη διαμόρφωση της οποίας συνέβαλε κατά κύριο λόγο
η κυβέρνηση Καραμανλή.
Αρνητική δημοσιότητα
Σοβαρές είναι οι ευθύνες του κ. Παπανδρέου και για την οργάνωση ενός διεθνούς «μπαράζ» αρνητικής δημοσιότητας για την οικονομία μας. Ενώ το ελληνικό Δημόσιο έπρεπε να σπεύσει να δανειστεί σημαντικά ποσά όσο πιο αθόρυβα και αιφνιδιαστικά γινόταν προτού τραβήξουν τα spread την ανηφόρα, ο πρωθυπουργός κινήθηκε στην αντίθετη κατεύθυνση. Έχασε την ευκαιρία, το τελευταίο τρίμηνο του 2009, να δανειστεί με ικανοποιητικούς όρους και στη συνέχεια άρχισε να εξηγεί σε ειδικευμένο διεθνές ακροατήριο –χαρακτηριστική η εμφάνισή του στη Σύνοδο του Νταβός στις αρχές του 2010– πόσο αποτυχημένη ήταν η κυβέρνηση της ΝΔ, πόσο αναξιόπιστα είναι τα επίσημα στατιστικά στοιχεία στη χώρα μας και πόσο μεγάλη έκταση έχει πάρει η διαφθορά σε οικονομικό και καθημερινό επίπεδο. Με τέτοια συστηματική προβολή των πιο αρνητικών χαρακτηριστικών της ελληνικής οικονομίας, η κυβερνητική ηγεσία μετατράπηκε σε καταλύτη της κρίσης. Το κακό παράδειγμα του πρωθυπουργού ακολούθησαν και κυβερνητικά στελέχη, που παρουσίασαν με χαρακτηριστική άνεση θεωρίες περί Τιτανικού και γεμάτων «εξάσφαιρων» που θα στραφούν κατά των κερδοσκόπων.
Σαν να μην έφτανε αυτό, ο κ. Παπανδρέου και οι συνεργάτες του μετέτρεψαν την προσφυγή της
Ελλάδας στο ΔΝΤ σε αυτοεκπληρούμενη προφητεία.
Αντί να θέσουν τις κυβερνήσεις των ισχυρών χωρών-μελών της Ε.Ε. προ των ευρωπαϊκών ευθυνών τους, τους πρόσφεραν πολιτική διέξοδο μέσα από την υποτιθέμενη ελληνική επιλογή μεταξύ μιας Ε.Ε. που δυσλειτουργεί και δεν είναι ιδιαίτερα αποτελεσματική και του ΔΝΤ που «εγγυάται λύσεις».
Με τις πρωτοβουλίες που πήρε ο Γιώργος Παπανδρέου, κατάργησε την παράδοση ευρωπαϊσμού των ελληνικών κυβερνήσεων και συνέβαλε στη δημιουργία μιας Ε.Ε. με μικρότερες φιλοδοξίες και ενισχυμένα «ατλαντικά» χαρακτηριστικά. Επί 30 χρόνια επενδύαμε, για προφανείς λόγους, στην ευρωπαϊκή συνοχή και αλληλεγγύη, για να περάσουμε το τελευταίο διάστημα σε νέου τύπου αναζητήσεις που επιτάχυναν την πορεία προς το ΔΝΤ.
Είναι κανόνας της πολιτικής ότι τα λάθη πληρώνονται. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, αυτά
που έκανε ο κ. Παπανδρέου και μπορούσε κατά την άποψή μας να αποφύγει μεγαλώνουν το πολιτικό κόστος της διαχείρισης της κρίσης και μπορεί να περιορίσουν την αποτελεσματικότητα της
πολιτικής τύπου ΔΝΤ που θα εφαρμοστεί.
ΠΗΓΗ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου