Η κρίση είναι γένους θηλυκού

Χαμηλότερες αμοιβές, σχεδόν διπλάσια ανεργία, οικογενειακά βάρη και πατριαρχικές αντιλήψεις μετατρέπουν τις γυναίκες στα «νούμερο ένα» θύματα της οικονομικής ύφεσης
Αμείβονται λιγότερο από τους άνδρες συναδέλφους τους και πλήττονται από σχεδόν διπλάσιο ποσοστό ανεργίας. Περιορίζονται σε θέσεις βοηθητικού ή υποστηρικτικού χαρακτήρα και παρά τις (διόλου ευκαταφρόνητες) επιδόσεις τους στον ακαδημαϊκό τομέα «σκαρφαλώνουν» με πολύ μεγαλύτερη δυσκολία στην επαγγελματική ιεραρχία. Εισέρχονται με όνειρα στην αγορά εργασίας για να ανακαλύψουν ότι εξακολουθούν να βαρύνονται με τη φροντίδα του νοικοκυριού και της οικογένειας σχεδόν...
αποκλειστικά, με αποτέλεσμα να τρέχουν ολημερίς σε κατάσταση παραφροσύνης προσπαθώντας να ισορροπήσουν ανάμεσα σε επαγγελματικές και οικογενειακές υποχρεώσεις. Είναι οι πρώτες που απολύονται όταν οι οικονομικές συνθήκες γίνονται πιεστικές και οι τελευταίες που επιλέγονται για πρόσληψη, ιδίως αν είναι μητέρες ή σε ηλικία τεκνοποιίας. Και ενώ στο ξημέρωμα της νέας χιλιετίας αναμενόταν ένα φως στο «τούνελ» της γυναικείας εργασιακής ζωής, η οικονομική κρίση έκανε την εμφάνισή της και έδωσε τη... χαριστική βολή στην ήδη επιβαρημένη θέση των γυναικών στην οικονομική ζωή. «Η παρούσα κρίση υπολογίζεται ότι θα πλήξει τον γυναικείο πληθυσμό περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη του παρελθόντος και ειδικά στη χώρα μας το πλήγμα θα είναι πολύ πιο βαρύ διότι οι γυναίκες αποτελούν την ευπαθέστερη επαγγελματική ομάδα» σχολιάζει στο «Βήμα» η κυρία Μαρία Στρατηγάκη, γενική γραμματέας Ισότητας των Φύλων. «Στην Ελλάδα οι πατριαρχικές δομές της κοινωνίας και ο καταμερισμός των ρόλων μέσα στην οικογένειααντανακλώνται και στην επαγγελματική διαστρωμάτωση. Ετσιυφίσταται αφενός μεγάλη “ψαλίδα” στο ποσοστό ανεργίας μεταξύ ανδρών και γυναικώνκαι αφετέρου έντονος φυλετικός διαχωρισμός των επαγγελμάτων, με την πλειονότητα των γυναικών να περιορίζεται σε θέσεις περιορισμένης ευθύνης ή ημιαπασχόλησης και τις διευθυντικές θέσεις να εξακολουθούν να καταλαμβάνονται από άνδρες» προσθέτει η ίδια. «Ενώ παραδοσιακά η ανεργία έπληττε τους νέους και τους εργαζομένους άνω των 45 ετών, εφέτος παρατηρούμε ραγδαία αύξηση ακόμη και στην ανεργία των ατόμων 30-45 ετών, γεγονός που συνδέεται με το κλείσιμο των επιχειρήσεων και τη στροφή προς την ευελιξία και την πρόσληψη νέων που μόλις βγαίνουν από το εκπαιδευτικό σύστημα» αναφέρει ο κ. Σάββας Ρομπόλης, επιστημονικός διευθυντής του Ινστιτούτου Εργασίας της ΓΣΕΕ. Το εν λόγω ηλικιακό εύρος αν μεταφραστεί σε «γυναικεία δεδομένα» αντιστοιχεί σε γυναίκες που έχουν εργασιακή εμπειρία 7-10 ετών, νεαρές μητέρες ή σε ηλικία τεκνοποιίας- με άλλα λόγια, αυτές ακριβώς τις ομάδες που το κράτος πρόνοιας θα όφειλε να προστατεύει με θετικές δράσεις για την ισότητα των φύλων. Η κατάσταση, άλλωστε, δεν βελτιώνεται ούτε για τις γυναίκες άνω των 45 ετών. Αντιθέτως αυτή η ηλικιακή κατηγορία είναι, σύμφωνα με τον κ. Ρομπόλη, το «μεγάλο θύμα» της κρίσης και της συνακόλουθης ριζικής μεταβολής του ασφαλιστικού συστήματος. «Δεχθήκαμε πολλά τηλεφωνήματα από γυναίκες άνω των 50 ετών, οι οποίες έπειτα από μια απόλυσηυπολόγιζαν στη συ μπλήρωση του χρόνου για τη συνταξιοδότηση. Ξαφνικά βρίσκονται με μια δεκαετία εργασιακού χρόνου μπροστά τους, στην οποία απομένουν στην κυριολεξία... χωρίς εισόδημα! Είναι γεγονός ότι οι γυναίκες αυτής της ηλικίας είναι τελευταίες στη λίστα προτίμησης των εργοδοτών» εξηγεί ο κ. Ρομπόλης.

Γυναικεία δυναμική για ανάκαμψη

Τη στιγμή που οι γυναίκες είναι οι πρώτες που χάνουν τη δουλειά τους ως μισθωτές, τα στοιχεία για τη γυναικεία επιχειρηματικότητα στον τομέα του εμπορίου φανερώνουν ότι αν μη τι άλλο οι γυναίκες επιχειρηματίες δεν υστερούν σε τίποτα σε σχέση με τους άνδρες ομολόγους τους. Ειδικότερα, σύμφωνα με τα στοιχεία της Εθνικής Συνομοσπονδίας Ελληνικού Εμπορίου, στο διάστημα 2008-2009 ο αριθμός των ανδρικών εμπορικών επιχειρήσεων που απασχολούν έστω και έναν υπάλληλο μειώθηκε κατά 2,2%, ενώ ο αριθμός των αντίστοιχων γυναικείων αυξήθηκε κατά 2,5%. Στη συνέχεια κατά το πρώτο τρίμηνο του 2010 οι ανδρικές και οι γυναικείες εμπορικές επιχειρήσεις αυτής της κατηγορίας μειώθηκαν περίπου σε ίδια ποσοστά (14,6% οι ανδρικές15,2% οι γυναικείες). Ωστόσο οι απολύσεις των γυναικών εργαζομένων στο εμπόριο ήταν σημαντικά περισσότερες από τις απολύσεις των ανδρών, μια και οι γυναίκες μισθωτοί μειώθηκαν κατά 6,7% ενώ οι άνδρες αυξήθηκαν ελάχιστα (0,2%). Σημαίνουν άραγε τα παραπάνω στοιχεία ότι οι υποτιμημένες (λόγω των πατριαρχικών αντιλήψεων) γυναίκες υπάλληλοι θα μπορούσαν να μετατραπούν σε δυναμικές γυναίκες αφεντικά που θα βοηθήσουν στην ανάκαμψη της χώρας μας; «Η μικρή και μεσαία επιχειρηματικότητα, δηλαδή το προνομιακό πεδίο δραστηριοποίησης των γυναικών, θα μπορούσε να αποτελέσει μια λύση στην παρούσα συγκυρία, ιδίως επειδή είναι συμβατή με το μοντέλο της κοινωνικής και οικονομικής δομής της Ελλάδας» σχολιάζει η κυρία Βάλια Αρανίτου, διδάσκουσα στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης του Πανεπιστημίου Κρήτης και επιστημονική συνεργάτρια της ΕΣΕΕ. «Ωστόσοείναι σημαντικό να ενθαρρυνθεί η ουσιαστική συμμετοχή των γυναικών στο επιχειρείν και όχι η λεγόμενη επιχειρηματικότητα ανάγκης, η οποία αποτελεί απλώς προσωρινή λύση ανάγκης ύστερα από μια απόλυση» προσθέτει.

tovima