Γιώργος – Στρος Καν: Πικρές αλήθειες και μαύρα ψέματα‏

Γράφει ο Μιχάλης Ιγνατίου

Η αποκάλυψη ότι ο πρωθυπουργός της Ελλάδας και ο γενικός διευθυντής του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου συζητούσαν το ενδεχόμενο προσφυγής της χώρας στο ΔΝΤ, δύο μήνες μετά τις εθνικές εκλογές, δεν είναι καινούργια. Ήταν γνωστό από το τέλος του 2009 ότι ο κ. Παπανδρέου άρχισε «να δοκιμάζει τα νερά», αν και ένας αξιωματούχος τον οποίο εμπιστευόμαστε  οι δημοσιογράφοι στην Ουάσιγκτον μας έχει πει σε ανύποπτο χρόνο ότι ο Ντομινίκ Στρος Καν συνομίλησε με τον Γιώργο Παπανδρέου για την κατάσταση της ελληνικής οικονομίας και πριν και αμέσως μετά τις εκλογές του Οκτωβρίου του 2009. 

Η αποκάλυψη έχει, βέβαια, τεράστια σημασία διότι σύμφωνα με τα δημοσιεύματα αυτός που την κάνει είναι ο ίδιος ο γενικός διευθυντής του Ταμείου. Η ιστορία λίγο-πολύ έχει ως εξής: Ο κ. Στρος Καν επέτρεψε σε ένα συνεργείο γαλλικού καναλιού να τον συνοδεύει για μεγάλο χρονικό διάστημα και να μαγνητοσκοπεί όλες του τις δραστηριότητες. Στο πλαίσιο αυτού του ντοκιμαντέρ, ο ισχυρός άνδρας του ΔΝΤ, μιλά για τον εαυτό του και κάνει κρίσεις και κριτική για χώρες και πολιτικούς. Σε ένα σημείο της συζήτησης του με τους Γάλλους δημοσιογράφους αναφέρεται και στην Ελλάδα. Και είναι λογικό, διότι όπως εξελίσσονται τα πράγματα, η κρίση στη χώρα μας και στην ευρωζώνη θα είναι το πιο σημαντικό κομμάτι της καριέρας του, το οποίο -εάν θέσει υποψηφιότητα στη Γαλλία – ίσως του χαρίσει την προεδρία. Θα παρουσιαστεί ως ο σωτήρας της Ευρώπης, σε αντίθεση με τον Σαρκοζί, ο οποίος κατέληξε ουραγός της Μέρκελ. Για λόγους δημοσιογραφικής δεοντολογίας σημειώνω ότι η συνέντευξη δεν έχει ακόμα δημοσιοποιηθεί, και ίσως να μην δημοσιοποιηθεί ποτέ, εάν το γαλλικό κανάλι θεωρήσει ότι υπάρχουν άλλα θέματα σοβαρότερα. Παρ’ όλα αυτά, θεωρώ ότι η συζήτηση αυτή καθ’ αυτή, μέρος της οποίας ήταν γνωστό σε μερικούς από εμάς, είναι σημαντικότατη διότι δείχνει πρώτα και πάνω απ’ όλα, το μέγεθος του προβλήματος, αλλά και της παραπλάνησης. Η ελληνική κυβέρνηση, από τον πρωθυπουργό μέχρι τον τελευταίο αξιωματούχο που είχε σχέση με θέματα οικονομίας και ενημέρωσης, διέψευδαν μετά βδελυγμίας -όπως αρέσκονταν να γράφουν οι παλαιότεροι συνάδελφοι- ακόμα και τη σκέψη προσφυγής στο Ταμείο -πόσο μάλλον τις συζητήσεις. Τον Ιανουάριο του 2010, αρκετοί ξένοι συνάδελφοι ήταν «θύματα» διαψεύσεων, που ιδιωτικά συνήθως συνοδεύονταν και με κοσμητικά επίθετα από τους αρμοδίους -είναι κάτι που συνηθίζουν οι κυβερνώντες, ακόμα και ο «μειλίχιος» και «χαμηλότονος» πρωθυπουργός . Προσωπικά, είχα επιχειρήσει να ρωτήσω κυβερνητικούς αξιωματούχους, οι οποίοι δεν μου είχαν δώσει καν περιθώριο να αναφέρω τις πληροφορίες για τις οποίες ζητούσα επιβεβαίωση. Ήταν πάντα κάθετα αρνητικοί όταν ανέφερα την πιθανότητα προσφυγής στο ΔΝΤ. Λόγω των διαψεύσεων αυτών, παραλίγο να παρασύρω και Αμερικανίδα συνάδελφο η οποία είχε την πληροφορία από τα ψηλά δώματα του Ταμείου. Κατ’ εμέ, το μεγάλο ερώτημα είναι ένα: Τι αφορούσε η συζήτηση Παπανδρέου – Στρος Καν; Όντως ο πρωθυπουργός έθεσε θέμα προσφυγής της Ελλάδας στο Ταμείο; ‘Η απλά ήταν μία ενημερωτική συζήτηση μεταξύ δύο φίλων, ο ένας εκ των οποίων «βρισκόταν σε μεγάλη ανάγκη», όπως μου είπε μία εκ των πηγών μου την Τρίτη το βράδυ, στην Ουάσιγκτον;  Είναι όντως περίεργο, αλλά ο πρωθυπουργός έκανε ακριβώς αυτό: Εξήγησε στον γενικό διευθυντή του ΔΝΤ ότι είχε αποφασίσει να προσφύγει στο Ταμείο. Και είναι σ’ αυτό το σημείο που ο Ντομινίκ Στρος Καν φέρεται να του απάντησε ότι επειδή η Ελλάδα είναι μέρος της ευρωζώνης δεν μπορεί να προσφύγει χωρίς την έγκριση της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Είναι δυνατόν να μην γνώριζε ο κ. Παπανδρέου αυτή τη «λεπτομέρεια»; Ένα άλλο ερώτημα είναι εάν η Ελλάδα είχε άλλη επιλογή εκτός της προσφυγής στον μηχανισμό ΔΝΤ-Ευρώπης, που αποτελεί σκέψη και δημιούργημα του Στρος Καν. Αρκετοί εκ των ειδικών πιστεύουν ότι είχε. Παραθέτουν δε και επιχειρήματα. Υποστηρίζουν πως εάν η κυβέρνηση δρούσε άμεσα μετά την ανάληψη της εξουσίας (στις 4 Οκτωβρίου 2009), εάν οι αρμόδιοι δεν είχαν αφήσει «τη γλώσσα τους να πάει περίπατο», εάν ο πρωθυπουργός και οι συνεργάτες του δεν έχαναν πέντε ολόκληρους μήνες σκεπτόμενοι το πώς θα παρουσιάσουν με «πούδρα» και «μακιγιάζ» την προσφυγή στο Ταμείο, ώστε να μην έχουν πολιτικές ζημίες, η Ελλάδα ίσως απέφευγε τη μέγγενη του μηχανισμού και την απειλή της χρεοκοπίας. Τον Μάρτιο, πλέον, δεν είχε άλλη επιλογή και οδηγήθηκε ως αρνί στη σφαγή. Ο «μήνας του μέλιτος» του ΔΝΤ και της ελληνικής κυβέρνησης έχει τελειώσει από την ημέρα της αναχώρησης του Στρος Καν από την Αθήνα. Γιατί; Διότι εκείνη την μέρα φέρεται να αντιλήφθηκε ότι η Ελλάδα είναι κλυδωνιζόμενο  καράβι, όχι μόνο λόγω του τεραστίου εξωτερικού χρέους αλλά και λόγω των μεγάλων αντιδράσεων στο εσωτερικό. Ένα στέλεχος του Ταμείου, που δεν ανήκει στην ομάδα του κ. Τόμσεν αλλά ενημερώνεται για τις εκθέσεις του, μου είπε ότι η αδυναμία της κυβέρνησης να οδηγήσει έστω και έναν πολιτικό ή έναν φοροφυγά στη φυλακή, ήταν η βασική αιτία για να απωλέσει και το πλεονέκτημα της κοινωνικής ανοχής…